
تعریف ساده گشتاور عبارت است از ، نیروئی که جهت دوران جسم حول محوری مشخص به آن وارد می آید . این نیرو به یک اهرم وارد شده و واحد آن نیوتن متر میباشد. نیوتن واحد نیرو میباشد و در سطح تحت تاثیر جاذبه به زمین وارد میشود جسمی به جرم یک کیلوگرم نیروئی برابر با 8 نیوتن مینماید . گشتاور حاصلضرب نیرو ( برحسب نیوتن ) در طول اهرم اعمال کننده نیرو ( برحسب متر ) میباشد . بدین ترتیب برای افزایش گشتاور دو راه وجود دارند که عبارتند از افزایش نیرو یا افزایش طول اهرم اعمال نیرو.
به عنوان مثال درب اطاقی را در نظر بگیرید که می خواهید آنرا باز نمائید ، میتوانید نیروی کمتر را به لبه بیرونی آن ( جائی در نزدیکی دستگیره ) وارد کنید و یا نیروی فوق العاده بیشتری را به نقطه ای در نزدیکی لولا اعمال نمائید . بدین ترتیب شما برای باز کردن درب نیروی گشتاور یکسانی اعمال نموده اید هر چه که این عمل را به دو صورت متفاوت انجام داده اید ، یعنی در مورد اول نیرو کمتر و طول بیشتر بوده و در مورد دوم نیرو بیشتر و طول کمتر بوده است .
درب اطاق چه ربطی به موتور خودرو دارد ؟
در بالا اثبات شد که افزایش طول اهرم در افزایش گشتاور موثر است ، به همین دلیل است که کورس برخی موتورها زیاد است ( شاتون بلند ) مثل موتورهای آمریکائی 4100 سی سی و 5700 سی سی شورلت نوا و بیوک که گشتاور فوق العاده زیادی را تولید مینمایند . حجم موتور در واقع مقدار نیرو را مشخص میکند و مقدار نیرو ضرب در طول اهرم ( در مورد خودرو طول شاتون ) مقدار گشتاور را مشخص مینماید . نتیجتا میتوان برای افزایش گشتاور طول شاتون یا کورس پیستون را افزایش داد. البته افزایش کورس باعث کاهش بازده حجمی موتور خصوصا در دورهای بالا میگردد . به همین دلیل است که موتورهای کورس بلند مثل موتورهای اتومبیلهای امریکائی موجود در کشور علاقه چندانی به دور موتور بالا ندارند .